#3 Hebben we `t goed gedaan?

Jij woonde op een van de woongroepen waar ik bij betrokken was als orthopedagoog in een instelling waar o.a. mensen wonen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen. Zeker een jaar of vijftien heb ik samen met jouw begeleiders en jouw zus gepuzzeld op de vraag: doen we ‘t goed? Want man, wat was jij moeilijk te lezen. Jouw knikkebollen, grimassen en gillen wat moesten we er van maken? We hadden geen idee soms en vanuit de wens om ‘t goed te doen probeerden we van alles. Elk plan werd door de realiteit ingehaald, soms leek het erop of je onderprikkeld was, soms juist overprikkeld. Deed je lijf niet ontzettend veel pijn, met al die vergroeiingen? Stoorde je je aan je huisgenoten? We hebben met onze handen in ons haar naast je stoel gestaan, vol onbegrip, met oordoppen op af en toe om onze oren te beschermen. Pas toen we een pas op de plaats maakten en uitgebreid de tijd namen om te spreken over de onmacht die we voelden, toen we ons niet langer lieten leiden door de stress die jouw onbegrepen gedrag bij ons opriep, kwam er een omslag. Toen pas kwam er ruimte om echt te luisteren naar wat jij nou bedoelde met al dat knikkebollen, grimassen en gillen. In jouw team zaten ondertussen een paar “natuurtalenten”, van die begeleiders die los van opleiding van nature in staat bleken te zijn om in contact met jou te komen. Door naar hen te kijken hebben we geleerd hoe we contact met jou konden maken. Langzaamaan leerde de rest van het team, ik ook, om vanuit kalmte in aandacht bij je te zijn. We werden nieuwsgierig naar wie je was in plaats van dat we je spanning wilden wegpoetsen. Die open houding zorgde ervoor dat we toen pas konden zien dat jij een spiegel was waarin onze eigen spanning gereflecteerd werd. Bij elke teamwisseling of bij ‘gedoe’ in het team wees jij ons erop dat jij er last van had. We leerden al snel met je te dansen, van kamer naar kamer, van houding naar houding, van samen naar alleen. Wat hebben we veel over onszelf van jou geleerd. Pas toen we je echt zagen konden we van je leren en bleek dat er in iedere begeleider wel een natuurtalent zat. Echt contact met de ander begint met goed naar jezelf leren luisteren: hoe sta ik erbij vandaag? Kan het zijn dat de spanning van de ander eigenlijk bij mij vandaan komt. Hoe ben ik opgestaan vanochtend? Loop ik te piekeren? Wat maakt dat ik niet helemaal aanwezig in de kamer bij jou kan zijn? Mooie reflectieve vragen die jij ons liet stellen door met je gedrag aan te geven dat er iets niet klopte. Jouw leven is voorbij, ik heb een tijdje met je mee op mogen lopen, ik hoop dat `t goed genoeg was. Bedankt voor je wijze lessen en het fundament onder mijn werk dat je me gegeven hebt.

Wil jij nou ook beter leren luisteren naar jezelf zodat je mooier contact kan maken met de mensen waar jij voor zorgt? Mail me dan : annemiek@canzo.nl .

bron foto: Unsplash: Gerhard Wannenmacher